Spelregels bieden!

Hoi allen, even snel opgezocht en dit zouden de regels moeten zijn. Ze verschillen van streek tot streek dus mss kan KeBu deze wat aanpassen?

Citaat :

Aantal spelers: 4 (waarvan er steeds 2X2 samenspelen. M.a.w., je speelt dus met een "vaste partner").

Kaarten: 32 (van 7 tot en met Aas).

Delen: iedere speler deelt op zijn beurt (in wijzerzin) en geeft 2 keer 4 kaarten.
Degene die deelt, mag de kaarten schudden, maar bij bieden wordt dat slechts in beperkte mate gedaan omdat het een combinatiespel is... De boodschap is dus: NIET of heel lichtjes schudden. De speler rechts van de deler krijgt altijd de kans om te couperen (het zogenaamde "afpakken").
Dus ongeveer zoals bij alle andere kaartspelen.

Doel: Er wordt gespeeld om de puntenwaarden van de kaarten, het aantal slagen dat je daarbij binnenhaalt heeft weinig of geen belang.

Bieden: Er zijn in het totaal 141 punten te winnen.
Na het delen mag de speler links van de deler een bod doen met betrekking tot het aantal punten dat hij meent te kunnen binnenhalen (met de hulp van zijn partner natuurlijk). Terzelfder tijd dient dit bieden om voor een gedeelte zijn eigen kaarten te verklappen aan zijn medespeler (maar ook de tegenspelers zijn niet dom ). Dan is het aan de beurt van de volgende speler.. die ofwel meer biedt, ofwel past. Enzoverder tot degene die gedeeld heeft. Indien iedereen past, wordt gewoon opnieuw gedeeld (door de volgende in speler), alhoewel soms ook wordt bepaald dat in dat geval de vierde speler verplicht wordt om voor het minimum (=100) te spelen, waarbij echter géén strafpunten kunnen worden toegekend.

De speler die het hoogste bod heeft gedaan, bepaalt de troefkleur, die hoeft hij niet alsdusdanig te vernoemen, vermits hij als eerste een kaart moet uitspelen... En de eerste kaart die op tafel valt bepaalt de troefkleur. (Dit maakt het soms ook moeilijk om uit te maken wie moet delen, blijkbaar wordt dat in het heetst van de strijd wel eens vergeten).

Het minimumbod is 100 (als je dat niet kan moet je maar passen), het maximum kan echter veel meer zijn dan die 141.
Dit lijkt waanzin, maar hierbij komt de zogenaamde "wijs" kijken. Wijs zijn bepaalde combinaties van kaarten die op zich een waarde hebben die je van je bod mag aftrekken. Dat heet wijs, omdat je op een zeker moment die kaarten zal moeten vertonen (wijzen, in het Vlaams) aan alle spelers.
Stel je biedt 150 en je hebt 70 wijs, dan moet je slechts 80 punten binnenhalen.

Elk bod is een veelvoud van 10 en moet minstens 10 hoger zijn dan het vorige bod.

In de regel heeft elke speler slechts één kans om een bod te doen, hoewel er ook varianten zijn (rondbieden) waarbij het opbieden kan blijven doorgaan tot iedereen op één na past. Hieronder zal ik enkel op de normale versie (één man, één bod) ingaan. Bij het rondbieden zijn de biedconventies ook lichtjes anders.

De wijs: zoals reeds gezegd, wordt de wijs verrekend als kredietpunten: je mag ze dus bieden, maar je hoeft ze niet te behalen.
De combinaties die wijs kunnen zijn, zijn de volgende:

* 3 kaarten = 20 wijs (dit zijn om het even welke 3 opeenvolgende kaarten, bv. klaveren 7, 8 en 9. Of ook harten Boer, Vrouw en Heer).
* 4 kaarten = 50 wijs (analoog aan 3 kaarten).
* 5 kaarten (of meer) = 100 wijs (analoog aan 3 kaarten).
* 4 Vrouwen, Heren of Azen = 100 wijs.
* 4 Boeren = 200 wijs.

En dan is er nog een speciaal geval: de "marriage". Dit is de Vrouw én de Heer in de troefkleur. Marriage = 20 wijs. Wanneer je dus Vrouw en Heer in de troefkleur op de hand hebt, mag je steeds bij alle andere wijs 20 bijtellen. Heb je geen andere wijs, dan geldt marriage alvast voor 20.
Er is wel een kleine voorwaarde verbonden aan de marriage: je moet de Vrouw eerder uitspelen dan de Heer. Doe je dat niet, dan vervallen die 20 punten. Dit lijkt futiel, maar kan in bepaalde gevallen het verschil tussen winst en verlies uitmaken.

Tenslotte, wijs is uiteindelijk enkel van belang voor het koppel spelers dat het hoogste bod heeft gedaan. Zijn dat je tegenspelers, dan hebben al deze combinaties die je zelf mocht hebben geen enkel belang.

Het vernoemen van de wijs: Na de eerste slag (en voor het uitspelen van de vijfde kaart dus), moeten de spelers met het hoogste bod hun wijs annonceren (in de zin van "50 wijs" of "vier kaarten",...) zonder deze kaarten echter te laten zien. De uitzondering: de marriage mag men altijd verzwijgen... om ze als een duiveltje uit een doosje te gebruiken . Men moet ze enkel vernoemen wanneer men de Vrouw van troef uitspeelt (en let erop, op dat moment moet je wel ook nog de Heer kunnen laten zien!).

Het vertonen van de wijs: Na de tweede slag laten de spelers die eerder al wij geannonceerd hebben de kaarten zien die deze wijs vormen (ze worden gewoon open op tafel gelegd), behalve een eventuele marriage dus. Denk er ook aan dat sommige kaarten uit deze combinaties reeds in de voorbije slagen kunnen opgenomen zijn. Wanneer iedereen duidelijk heeft kunnen controleren of de geannonceerde wijs wel oprecht is, worden de kaarten weer opgenomen en wordt een kaart uitgespeeld voor de derde slag.

Wellicht is het hierboven niet helemaal duidelijk, maar elke kaart kan slechts één keer worden gebruikt in een combinatie voor wijs.
Stel dat je 4 Heren op je hand hebt, en daarnaast ook nog klaveren Vrouw en klaveren Aas... Wel dat is samen slechts 100 wijs, ook al zou je nog eens "een derder" in de klaveren (Vrouw, Heer, Aas) kunnen maken. Maar vermits je klaveren Heer al gebruikt hebt in de 100 wijs combinatie, gaat die vlieger niet op (hoewel in sommige streken dat wel wordt gedaan).

De marriage (indien in het bovenstaande geval klaveren troef is) levert je wel 20 punten wijs extra op. Marriage telt immers altijd.

Natuurlijk moet je na de tweede slag ook je marriage vertoenen wanneer die in een andere combinatie (3, 4, 5,... kaarten) vervat zit.

Rangorde en puntenwaarde van de kaarten: Om het kompleet te maken, verschilt de rangorde en puntenwaarde van de kaarten naargelang ze troefkleur zijn of niet

De kaarten die geen troef zijn, volgen de normale ordening van 7 (laagst) tot Aas (hoogst), wat betreft het winnen van de slag. De puntenwaarde is dan weer een andere kwestie.

Dus van hoog naar laag met puntenwaarde (GEEN TROEF):

Aas 11
Heer 3
Vrouw 2
Boer 1
Tien 10
Negen -
Acht -
Zeven -

Dat geeft ons een totaal van 27 punten (x3 omdat er drie kleuren zijn die geen troef zijn = 81 punten)

Van hoog naar laag (WEL TROEF):

Boer 20
Negen 14
Aas 11
Heer 3
Vrouw 2
Tien 10
Acht -
Zeven -

En dit resulteert in een totaal van 60 punten in troef.

En 81 + 60 = 141, zoals reeds eerder gesteld.

Biedconventies: Zoals reeds gezegd, geef je door te bieden aan je medespeler heel wat informatie over je eigen kaarten, zodat deze eventueel een heel mooi bod kan doen (of tenminste beter dan jullie elk afzonderlijk zouden kunnen doen). Denk eraan dat de wijs van beide partners met het hoogste bod geldig is.

Als er al variatie zit op het bovenstaande, dan geldt dit zeker voor de biedconventies... die verschillen niet van streek tot streek, maar van straat tot straat en vaak zelfs van speler tot speler (Mensen die vaak samenspelen, hebben zo hun eigen conventies, daar is niets op tegen. Maar heel sterk wijken die toch niet af van de gebruikelijke).

Ook zijn de biedconventies slechts richtlijnen, want uiteindelijk moet je - indien je partner er geen boodschap aan heeft - zelf met je kaarten de boel zien te redden. Zo bijvoorbeeld betekend een bod van 110 in de regel dat je 3 kaarten hebt, maar als dit een 7, 8 en 9 is en je hebt voor de rest echt niets om fier op te zijn, dan kan je wellicht beter passen en je partner - zo die het hoogste bod mocht maken - achteraf aangenaam verrassen.

Wat bied je nu? De volgende conventies zijn natuurlijk slechts van belang als je partner na jou nog moet bieden...

* 3 kaarten = 110 bieden
* "Kleine" vierder (vier kaarten zonder Boer) = 120
* "Grote" vierder (met Boer dus) = 130
* 5+ kaarten = 170
* 5+ kaarten = 180 (dat zijn 5 kaarten waarmee je zelf echt geen 200 zou kunnen spelen, maar waarmee je je partner in alle geval kan helpen)
* 4 Vrouwen, Heren of Azen = 140
* 4 Boeren= 240

Let op! Deze conventies zijn enkel geldig wanneer je je partner liever ziet troef maken dan dat je dat zelf zou moeten doen. Dus wanneer je echt mooie kaarten hebt, en zelf gemakkelijk 150, 200 of meer kan spelen, doe dan je bod in die zin. Want denk eraan: je partner kan je overbieden, maar hij kan (noodgedwongen) ook passen.

Biedconventies - deel 2: 150, 200, 250, 300,... zijn wisselboden (meer daarover bij de scoring). Een bod dat daar juist onder gaat: 140, 190, 240,... zijn - tenminste wanneer ze van je partner komen - dwingend. M.a.w. je bent "verplicht" om daar boven te gaan. Doe je dat niet en je partner "sleurt je over de tafel", moet je niet komen janken. Dus als je partner 140 biedt, dan kan je in feite enkel nog maar twijfelen over het feit of je voor de 150 gaat of voor nog meer. Natuurlijk - het is mij al overkomen - is het altijd mogelijk dat je met de beste wil van de wereld echt moet passen op zo'n dwangbod, maar dat is zeer zeldzaam.

De Speciallekes: Er zijn ook een paar heel speciale boden.

Het eerste is de pandoer. Bij een pandoer speel je voor de verandering eens niet voor de punten, maar voor de slagen. Het komt er gewoon op neer dat je op je eentje alle slagen gaat halen (dus ook je parner mag er géén halen). Pandoer staat qua scoring op dezelfde hoogte als een bod van 250 à 290, en kan enkel worden overboden met een bod van 300 of "een overleg".

De "pandoer overleg" of kortweg "overleg": dit is grosso modo hetzelfde als een pandoer, maar nu speel je met open kaarten tegen alle anderen. Dit betekent dus ook dat je partner verplicht is je te doen verliezen mocht hij dat kunnen.

En tenslotte, iets wat niet echt een bod is: "de achttiender". Dit is het geval wanneer je acht kaarten van dezelfde kleur op je hand hebt. In de regel betekent dit ook dat het spel in één keer uit is, dat je iedereen trakteert en dat je een sigaar krijgt van de cafébaas. Vaak wordt na een achttiender ook het kaartspel vernietigd. 't Is te zeggen: de achttiender wordt met een herdenkingskaartje tegen de muur geprikt en de overblijvende 24 kaarten klepperen nog maanden tussen de spaken van menig kinderfietsje (waar is de tijd? )

Spelverloop: Eindelijk zijn we bij het gemakkelijke deel gekomen: het spelen. Zoals gezegd, komt de speler met het hoogste bod de eerste kaart uit (die meteen de troefkleur aangeeft). Verder is het heel simpel... de slagen worden ingenomen door de kaart met de hoogste rangorde (niet noodzakelijk ook de hoogste puntenwaarde). Dat is het dan ongeveer, enkel nog dat je hierbij twee opties hebt:
1) Kleur bekennen (het zogenaamde "volgen"), of
2) Troeven ("kopen").

Dus, ofwel beken je kleur, ofwel neem je de slag met een troefkaart. Troeven mag ALTIJD. Je bent dus geenszins verplicht om te volgen. Als er voldoende punten in de slag zitten, mag je die steeds "kopen" (tenminste wanneer - zoals ze hier zeggen - "het geld niet op is").

Het uitspelen van een kaart met een hoge puntenwaarde kan dus interessant zijn om één of meerdere troefkaarten weg te spelen. Aan de andere kant is het ook lonend om een tien mee te geven in een slag die je partner neemt.

Toch nog even, voor alle duidelijkheid: Troeven mag altijd, maar moet nooit (behalve wanneer het terzlfdertijd kleur bekennen is).

In sommige streken, mag je zelfs de boer van troef "slepen". Dat wil zeggen dat je hem mag achterhouden wanneer troef werd uitgekomen en je eigenlijk daarop zou moeten volgen. Zelfs wanneer die boer de enige troefkaart is die je op je hand hebt. 't Is een regel als een ander, maar hij neemt heel veel van de charme van het bieden weg en reduceert het voor een groot deel tot een loterij. Met die regel kan je nooit tot op het uiterste spelen wanneer je die boer niet zelf op de hand hebt. Afgekeurd dus!

Tellen van de punten: tijdens het spelen is het heel belangrijk om de reeds behaalde punten in stilte mee te tellen, vermits één of twee punten vaak het verschil tussen winst en verlies uitmaken. Het gemakkelijkst is natuurlijk te tellen voor de partij die het minst moet halen.
Stel dat je zelf voor 150 speelt en je hebt samen met je partner 50 wijs. Dan moet je 100 punten binnenhalen. De tegenpartij mag er dus maximaal 41 binnenrijven. Dus tel je gewoon de reeds behaalde punten van de tegenpartij in stilte mee (en vergeet in alle geval ook niet om bij te houden hoeveel troeven er al gepasseerd zijn).

Scoring: Een "boompje" bieden bestaat uit een variabel aantal spelletjes. Gewoonlijk wordt op de scoretabel begonnen met 20 (of 15) punten. Per spelletje worden daar punten van afgetrokken (hoe meer je biedt, hoe meer ervan af gaan). Per geboden schijf van 50 gaat er één punt af. Dus bij een hoogste bod van 100 tot 140 worden er voor 2 punten op de scoretabel gepeeld, bij bod van 150 tot 190 gaat het dan om 3 punten, enz... Vandaar dus de benaming wisselboden.
Pandoer = 5 punten op het scoreblad,
Overleg = 7 punten op het scoreblad,
Achttiender = alle punten van het scoreblad.

Wanneer je nu je bod waarmaakt, mag je de overeenkomstige punten op je scoreblad aftrekken. Wie eerst op nul eindigt, wint het boompje. Maak je je bod echter niet waar, dan gaan die punten er bij de tegenspeler af, maar komen ze er bij jou bovenop ("op en af").

Bieden wordt afhankelijk van de streek dikwijls in een andere variant gespeeld. Een aangehaald voorbeeld is het 'rondbieden', waarbij iedereen mag blijven bovenbieden tot 3 spelers passen om het bod van de 4de te overstijgen. Maar dat wordt in Horebeke bijna nooit gedaan.

Een paar opmerkingen over de dingen die wel anders zijn in Horebeke:

* Het bieden wordt (meestal) gestart vanaf 50, en niet vanaf 100.

* De biedconventies (die weliswaar niet ALTIJD gevolgd worden):
50 = 3 zotten
60 = 1 aas
70 = 3 kaarten
80 = 2 azen
90 = 3 azen of (2 azen en 3 kaarten) of (1 aas en 3 kaarten maar wel met een serie waar je meerdere slagen kan mee halen)
110 = 'sterke' 3 kaarten
120 = kleine vierder (meestal zonder zot)
130 = 2 keer 3 kaarten, of 3 kaarten met marie, alleszins sterke kaarten
140 = 4 dames of 4 heren (bij ons zelden gebruikt voor 4 azen)
180 = 5 kaarten (onvoldoende om zelf 200 te kunnen spelen)
190 = 4 azen
240 = 4 zotten

* pandoer overleg wordt bij ons blote pandoer genoemd

* gewone pandoer kan wel met 260 afgezegd worden (al ben ik dat niet meer 100% zeker)

* de 'achttiender' wordt ook wel 'achtster' genoemd, maar heeft slechts de waarde van de startpunten bij de boom (meestal 15, soms 20)

* alle regels zijn relatief, meestal worden ze gevolgd, maar op het juiste moment ze aan je laars lappen kan je winst opleveren (maar als je dat niet heel erg doordacht doet gaat het meestal in verlies eindigen).

Mogelijk zijn er nog dingen die ik vergeet, of zijn er nog afspreken die niet helemaal kloppen met wat hier staat. Onthoud dus goed: don't shoot me, I shoot back (naar mannen met kogels, naar vrouwen met zaad !)

Veel zin heeft het evenwel niet om deze reglementen van buiten te leren. Bij bieden is het spreekwoord 'al doende leert men' een conditio sine qua non. Wat je wel kan doen is met deze regels in de hand eens het spel van anderen volgen, en het zodoende proberen te doorgronden. Al blijft zelf spelen de beste leerschool.

Het is een basis he.